Napowietrzanie i filtrowanie uważa się obecnie za podstawę pomyślnej hodowli akwaryjnej. Tylko ryby z dodatkowym organem oddechowym, np. ryby labiryn­towe (str. 76), mogą być trzymane bez na­powietrzania i filtrowania.

Napowietrzanie jest niezbędne, gdy

chcemy trzymać więcej ryb, niż pozwala na to wielkość naszego akwarium. Konie­czne jest również wtedy, gdy musimy obyć się bez roślin, hodując ryby niszczą­ce je lub odżywiające się roślinami, a tak­że ryby o bardzo dużym zapotrzebowaniu tlenowym.

Podstawową funkcją napowietrzania jest:

1. Mieszanie wody, przy którym zwię­ksza się powierzchnia mająca kontakt z powietrzem, co ułatwia przenikanie z niego tlenu do wody. Przede wszystkim jest to ważne nocą, ponieważ w nocy ryby i rośliny zużywają tlen, który w ciągu dnia jest także zużywany, lecz równo­cześnie wytwarzany przez rośliny w wy­niku asymilacji.
2. Usuwanie z wody nadmiaru szkodli­wych gazów, np. dwutlenku węgla.

Dodatkową funkcją napowietrzania jest

mieszanie przy sztucznym ogrzewaniu różnie nagrzanych warstw wody, niszcze­nie uciążliwej warstewki tłuszczu na jej powierzchni i wytwarzanie prądu wody bardzo łubianego przez wiele ryb.

Podstawową funkcją filtru jest:

1. Oczyszczanie wody z pływających, nierozpuszczalnych cząsteczek odcho­dów ryb. Działanie takie uzyskiwane jest we wszystkich typach filtrów.

Filtr węglowy usuwa z wody przede wszystkim składniki barwiące, związki w niej rozpuszczone. Do usuwania odcho­dów ryb nie jest zalecany.

2. Doprowadzenie określonych składni­ków sprzyjających pielęgnacji oraz ho­dowli ryb i roślin, za pomocą np. filtrów torfowych.