jest typem akwarium umożliwiającym obserwację ryb, należących do jednego gatunku we wszystkich przejawach ich życiowych zachowań.
Może ono być również piękne i dekoracyjne!
Podstawowym celem akwarium wielogatunkowego jest dekoracyjność, funkcja ta w akwarium jednogatunkowym schodzi na plan dalszy.
Ryby do tego akwarium wybieramy według innych zasad. W wielu wypadkach jest ich mniejsza ilość i są przez swą jednorodność mniej efektowne.
Cechą akwarium jednogatunkowego jest więc zasada, że zawiera ono tylko ryby jednego gatunku.
Co oznacza hodowla gatunku? Jest to pytanie, które powinniśmy sobie na początku postawić. Wcale nie oznacza to, że ryby musimy trzymać tylko pojedynczo lub parami.
Jeżeli akwarium jest dostatecznie przestronne, możemy w nim hodować kilka par tego samego gatunku. Naturalnie uwarunkowane jest to usposobieniem zwierząt, które nie zawsze na to pozwala. Ryby żyjące w naturze tylko w stadach lub w niewielkich zespołach, także w akwarium należy trzymać w większej liczbie osobników. Jeżeli dysponujemy dostatecznie dużym zbiorni­kiem, możemy hodować wspólnie dwa lub trzy różne gatunki, nie rezygnując jednak z idei akwarium jednogatunkowego. Decyzja zależy od rozważenia, czy dane gatunki mogą w przyro­dzie występować obok siebie.

Ryb odpowiednich do jednogatunkowego akwarium jest dużo. Można w nim trzymać każdy z gatunków ryb wymienionych w propozycjach do akwarium wielogatunkowego. Nie trzeba ich raz jeszcze wymieniać, wystarczy, gdy na kolejnych stronach opiszemy większe grupy ryb, z których poszczególne gatunki są warte podkreślenia, lub z jakichkolwiek względów są zalecane do akwarium jednogatunkowego albo nie nadają się do wielogatunkowego akwarium.
Urządzenie akwarium jednogatunkowego niewiele różni się od wskazówek, kt’óre podaliśmy w rozdziałach dotyczących urządzenia akwarium wielogatunkowego. Nie miałoby sensu ponow­ne powtarzanie tych propozycji. Wystarczy, jeśli wymieniając odpowiedni typ akwarium odeśle­my do numeru strony. Odnosi się to również do wymagań życiowych ryb i obsady roślin. Możemy ograniczyć się zatem do opisu ryb lub ich grup, kładąc nacisk przede wszystkim na przedstawie­nie czytelnikowi ich właściwości biologicznych.
Próba się opłaci! Każdego, kto preferuje przede wszystkim barwne zespoły ryb, nie powinny irytować propozycje założenia jednogatunkowego akwarium. Możliwe, że początkowo zabrak­nie nam barwnej różnorodności wielogatunkowego akwarium, jednak zauważymy wkrótce, że jednogatunkowe akwarium oferuje nam to, co w wielogatunkowym jest przed nami ukryte.Uczmy się obserwować i wnikać w tajniki życia ryb. Najczęściej musimy dłuższy czas spokojnie obserwować akwarium, zanim odsłoni się przed nami życie jego mieszkańców. Jest to zaletą, nie zaś mankamentem, ponieważ uczymy się wnikliwiej obserwować i zwracać uwagę na każdy szczegół. Każdą rybę obserwujemy dokładnie. Poruszają się one całkiem odmiennie. Można po nich poznać ich stan emocjonalny, określić ich terytoria w akwarium, podziwiać walki, igraszki i zabiegi o względy przeciwnej płci. Należy się cieszyć każdym nawet niewielkim sukcesem hodowlanym, już dwie lub trzy ryby „własnego chowu” sprawić mogą wiele radości.